pani domu
  • ów
    12.10.2006
    12.10.2006
    Ostatnio, czytując amatorską twórczość literacką umieszczaną w Internecie, zauważyłam, że wielu autorów, zwłaszcza początkujących, nadużywa (jak mi się wydaje) słowa ów, często nawet go nie odmieniając (przykład: „Wyszła z ów swojskiego miejsca”). Moje pytanie brzmi: w jakich dokładnie okolicznościach i kontekstach użycie słowa ów w znaczeniu 'ten konkretny' będzie poprawne, a w jakich nie? W jakich okolicznościach należy to słowa odmieniać, a w jakich można pozostawić nie odmienione?
  • Piszę blog czy piszę bloga?
    2.12.2015
    2.12.2015
    Jak odmienia się rzeczownik blog?
  • Pochodzenie spójnika zanim.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

    Pozdrawiam, P.R.

  • Projekt
    26.06.2020
    26.06.2020
    Na stronie https://patronite.pl/radionowyswiat bez przerwy pojawia się słowo projekt. Co więcej, ten projekt ma się spinać finansowo i mnie to strasznie boli. Czy nie można mówić przedsięwzięcie, pomysł, idea, rzecz, marzenie? Bo przecież projekt może być domu czy samochodu.
    Takie korporacjonizmy swędzą mnie do żywego, mam nadzieję, że nie są to obsesje rodem z plaży w „Dniu Świra”?
  • prosić i prosić się
    24.03.2009
    24.03.2009
    Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
  • Rodzaj rzeczownika

    11.06.2021
    11.06.2021

    Dzień dobry,

    Uprzejmie proszę o informację na temat rodzaju rzeczownika w liczbie mnogiej. W szkole podstawowej dzieci uczone są, że rzeczownik nie odmienia się przez rodzaje, w l.poj. oraz l.mn. ma trzy rodzaje (męski, żeński, nijaki). W wielu źródłach jednak wskazuje się w l.mn. dwa rodzaje rzeczownika (męskoosobowy i niemęskoosobowy). Jak zatem powinno się nauczać na pierwszym etapie edukacji?


    Z poważaniem
    Katarzyna

  • szyk członów w konstrukcjach biernych
    14.02.2005
    14.02.2005
    1) „Książka jest oprawiona w skórę”, „Książka oprawiona jest w skórę”.
    2) „Dom zostanie zbudowany na skraju miasta”, „Dom zbudowany zostanie na skraju miasta”.
    Czy wszystkie te zdania są poprawne? Czy orzecznik może poprzedzać słowo posiłkowe?
  • święta czy Święta?
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Tym razem chciałbym się dowiedzieć, jak powinno się zaczynać wyraz święta. Wiem, że zapis: święta Bożego Narodzenia jest właściwy, ale czy składając życzenia listownie mogę napisać Wesołych Świąt? Sądzę, że zwyczajowo taki zapis jest dopuszczalny. No i tu się zaczyna problem. Który zapis jest właściwszy w tekście reklamowym: Oczaruj święta produktem X czy Oczaruj Święta produktem X (pomijam sens hasła)? Moim zdaniem wersja pierwsza jest właściwa.
    To samo pytanie odnosi się do zdania: Z okazji Świąt życzymy Wszystkiego Dobrego. Na ile aktualna jest tu zasada dopuszczająca użycie wielkich liter ze względu na szacunek (np. Kraj-kraj, Ojczyzna-ojczyzna etc.)?
    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Przemysław Kutnyj
  • Wawrzyn

    3.11.2021
    3.11.2021

    Szanowni Państwo,

    w moim mieście przyznawane jest wyróżnienie o nazwie złoty wawrzyn. Podczas jego wręczania konsekwentnie stosowana jest odmiana złotego wawrzyna. Gdy zapytałem, dlaczego dopełniacz przybrał tutaj formę wawrzyna, a nie – jak głoszą słowniki –wawrzynu, usłyszałem, że powodem jest to, iż występuje on symbolicznie, w nazwie własnej.

    A gdyby nagrodą był  złoty dom? Czy mówilibyśmy wtedy o przyznawaniu  złotego doma?

  • Wiele zachodu przy rozbieraniu się do rosołu
    12.04.2016
    12.04.2016
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania z frazeologii.
    1. Ciekawi mnie, dlaczego, kiedy coś wymaga wiele wysiłku, mówimy, że wymaga wiele zachodu? Czy ma to coś wspólnego ze stereotypowym postrzeganiem świata zachodniego jako wysoko rozwiniętego?
    2. Co takiego nagiego jest w rosole, że rozbieramy się do rosołu?


    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego